تحلیل فضایی شاخص های سالمندی در نواحی شهری و روستایی ایران

نویسندگان

  • عامر نیک پور دانشیار جغرافیا و برنامه ‏ریزی شهری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
چکیده مقاله:

یکی از مهم‏ترین موضوعات قرن بیست‏ویکم مسئلة سالخوردگی جمعیت و پیامدهای ناشی از آن است. هدف از پژوهش حاضر تحلیل فضایی نماگرهای جمعیتی‏ سالمندان (جمعیت 65 سال و بالاتر) در نواحی شهری و روستایی ایران است. روش مطالعه توصیفی‏- تحلیلی است و براساس هدف کاربردی است. برای جمع‏آورى اطلاعات از روش کتابخانه‏اى و اسنادى استفاده شده است و داده‏هاى خام مقاله براساس داده‏های سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال 1395 است. به‏منظور بررسى ویژگی‏هاى فضایى جمعیت سالمند از شاخص‏های نسبت سالمندی، نسبت وابستگی سالمندی، شاخص سالمندی، و شاخص پیری استفاده شده است. برای تحلیل فضایی شاخص‏ها از روش‏های لکه‏های داغ و خودهمبستگی فضایی موران در محیط نرم‏افزار Arc GIS استفاده شده است. نتایج نشان می‏دهد درصد جمعیت سالمند کشور طی دورة 1335 تا 1395 بیش از 5/1 برابر افزایش داشته است و پیش‏بینی می‏شود نسبت جمعیت سالمند به کل جمعیت از 1/6 درصد در سال 1395 به 4/20 درصد در سال 1440 برسد. نتایج حاصل از روش لکه‏های داغ نیز نشان می‏دهد نواحی شمالی و مرکزی کشور دارای مقادیر بالاتری از شاخص‏های سالمندی‏اند و خوشة فضایی داغ را تشکیل داده‏اند. در حالی که نواحی جنوب شرق، جنوب، و جنوب غرب کشور دارای مقادیر پایین‏تری از شاخص سالمندی بوده و خوشة فضایی سرد را تشکیل داده‏اند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیل فضایی وضعیت زناشویی در نواحی شهری و روستایی ایران

      جغرافیای ازدواج، به مطالعة رفتار و الگوهای عمومی ازدواج و نظام خانواده و تغییرهای فضایی - زمانی آن می پردازد. هدف از این پژوهش تحلیل فضایی پراکنش نماگرهای وضعیت زناشویی در نواحی شهری و روستایی ایران می­باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی - تحلیلی می­باشد. در جمع­آورى اطلاعات از روش کتابخانه­اى و اسنادى استفاده شده ­و شاخص­های مقاله بر اساس داده­های خام سرشماری عمومی نف...

متن کامل

تحلیل اکتشافی داده‌های فضایی ازدواج در نواحی روستایی ایران

ازدواج، یکی از وقایع حیاتی در هر جامعه محسوب می­شود که اثری مستقیم بر ساخت، ترکیب و تحول­های جمعیتی آن سرزمین دارد. شناخت الگوهای فضایی ازدواج، به برنامه­ریزی فضایی و پایش تحول­های آتی سرزمین کمک می­کند. سؤال محوری پژوهش این است که الگوهای فضایی ازدواج در ایران چیست و از چه روندهایی تبعیت می­کند. برای انجام پژوهش از روش اکتشافی داده­های مکانی استفاده شده است. تحلیل اکتشافی داده­های فضایی، بسط ت...

متن کامل

تحلیل اکتشافی داده های فضایی ازدواج در نواحی روستایی ایران

ازدواج، یکی از وقایع حیاتی در هر جامعه محسوب می­شود که اثری مستقیم بر ساخت، ترکیب و تحول­های جمعیتی آن سرزمین دارد. شناخت الگوهای فضایی ازدواج، به برنامه­ریزی فضایی و پایش تحول­های آتی سرزمین کمک می­کند. سؤال محوری پژوهش این است که الگوهای فضایی ازدواج در ایران چیست و از چه روندهایی تبعیت می­کند. برای انجام پژوهش از روش اکتشافی داده­های مکانی استفاده شده است. تحلیل اکتشافی داده­های فضایی، بسط ت...

متن کامل

تحلیل فضایی تفاوت‌های تاب‌آوری در نواحی شهری و روستایی در برابر مخاطرات طبیعی (موردمطالعه: شهرستان پل‌دختر)

دولت‌ها برای کاهش اثر مخاطرات راهبرهای متنوعی را در پیش می‌گیرند. از مهم‌ترین این راهکارها که تاکنون کمتر به آن توجه شده است، شناسایی تفاوت جوامع مختلف از نظر شاخص‌های تاب‌آوری در برابر مخاطرات، و اتخاذ استراتژی متناسب برای هرکدام از آن‌ها است. لذا هدف این مطالعه بررسی تفاوت جوامع شهری و روستایی از نظر تاب‌آوری در برابر مخاطرات طبیعی بوده است. تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و روش انجام آن ترکیب...

متن کامل

تحلیل اکتشافی داده‌های فضایی اشتغال در سکونتگاه های روستایی (موردپژوهی: نواحی روستایی استان اصفهان)

      امروزه اشتغال یکی از مهم­ترین شاخص‌های توسعه در کشور به شمار می‌رود و توزیع عادلانه آن از الزامات اساسی توسعه پایدار و هماهنگ است. بحث اشتغال و ابعاد آن بخش‌های مختلف اقتصادی، سیاسی و اجتماعی کشور را تحت تأثیر قرار داده است. در ایران اشتغال و توزیع عادلانه فرصت‌های آن در نواحی شهری و روستایی یکی از مسائل مهم برنامه­ریزان و سیاست­گذاران است. در این راستا پژوهش حاضر در پی کشف الگوی تغییرات ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 52  شماره 3

صفحات  921- 937

تاریخ انتشار 2020-09-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023